I პერიოდი – პრეკლასიკური პერიოდი
ცივილიზაციის დაბადების ზუსტი თარიღის დადგენა ძნელია, თუმცა სწავლულები ფიქრობენ, რომ მაიას პირველი დასახლებები ჩვ. წ.-მდე XVIII საუკუნეში უკვე არსებობდა. სავარაუდოდ, ჩვ. წ.-მდე 1000 წლიდან იწყებს მაიას ტომის მონუმენტურ არქიტექტურას. მაიას პრეკლასიკური პერიოდის მნიშვნელოვანი ქალაქებია: ნაკბე, სან ბარტოლო, ელ მირადორი, კივალი, ციბილჩალტუნი, კომჩენი…
II პერიოდი – კლასიკური პერიოდი (ჩვენი წელთაღრიცხვით – 250-900 წწ.)
ამ პერიოდში მაიას ტომის ინტელექტუალურმა, არქიტექტურულმა და კულტურულმა განვითარებამ პიკს მიაღწია – შენდებოდა ულამაზესი ტაძრები, რომლებიც რელიგიურ ცენტრებს წარმოადგენდნენ, ასევე უმშვენიერესი სასახლეები, რომლებიც ხელმწიფეებსა და წარჩინებულებს ეკუთვნოდათ. კლასიკურ პერიოდში აშენდა ბრწყინვალე ქალაქები – პალენკე, ტიკალი, კოპანი, კალაკმული, ბონამპაკი… (ცნობილია ულამაზესი ფრესკებით).მაიას დაცემა (ჰიატუსი) – მე-8, მე-9 საუკუნეებში მაიას წინსვლა დროებით შეფერხდა. მაიას ტომმა, უცნობი მიზეზის გამო, მიატოვა ე.წ. ”ძველი სამეფო” და ახალი ქალაქების მშენებლობა წამოიწყო სრულიად დაუსახლებელ ადგილებში (იხილეთ ”მიტოვებული ქალაქების საიდუმლო”).
III პერიოდი – პოსტკლასიკური პერიოდი (X-XVI საუკუნეები – ”ახალი სამეფო”)ამ პერიოდის ქალაქებს განეკუთვნება – ჩიჩენ იცა, უშმალი, ეცნა, კობა, მაიაპანი…
IV პერიოდი (კოლონიზაციის პერიოდი) – XVI-XVII საუკუნეებში იუკატანის ნახევარკუნძული ესპანელებმა დაიპყრეს. მაია 1527 წლიდან მოყოლებული ათეული წლების მანძილზე მედგარ წინააღმდეგობას უწევდა ესპანელ დამპყრობლებს, თუმცა 1697 წელს საბოლოოდ დაემორჩილა ახალ ძალას. მიუხედავად ამისა, არაერთხელ აჯანყებულან ისინი მექსიკის დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგაც (1847-54 და 1904 წწ. გამოსვლები).
